Kabuk (The Shell)


KABUK(THE SHELL)
Komut satırı yorumlayıcısı aynı zamanda kabuk olarak ta bilinmekte olup kullanıcıdan aldığı tipik olarak bir birkaç kelimeden oluşan komutları yorumlayarak gerekli işlemleri gerçekleştiren programdır. Kullanıcının gerçekleştirilmesini istediği işlem tamamlandığında komut yorumlayıcısı kullanıcıdan yeni komutlar almak üzere kabuğa döner.
Linux kabuklarında kullanılan prompt(işaretçi) kullanılan kabuğa göre değişiklik göstermekle beraber muhtemel prompt tipleri aşağıdaki gibidir.
$ normal kullanıcı kabuğu(bazı sistemlerde % ya da > işareti kullanılır.)
# root(kök) kullanıcı kabuğu(sistem üzerinde değişiklik yapma yetkisine sahip kullanıcıdır.)
Aşağıda üzerinde daha sonra ayrıntılarıyla duracağımız. whoami komutunun normal kullanıcı ve root kullanıcı için komut çıktıları kullanılmıştır.
$ whoami normal kullanıcı için kullanıcını adnı verirken (bu örneğimizde bilal@pardus2010 prompt ifadesi için bilal olacaktır)
# whoami root kullanıcı için daima root çıktısını verecektir
Normal kullanıcılar teknik olarak sistem üzerinde sınırlı yetkiye sahip olmakla birlikte root kullanıcıları sistem kaynaklarına erişimlerinde
herhangi bir sınır bulunmamaktadır. Bu nedenle:

DİKKAT!
root kullanıcısı Linux, Unix, BSD sistemleri üzerinde herşeyi yapabilir. Bu yüzden kazara sistem üzerinde geri alınamaz hatalara neden olmamak için ne zaman root yetkilerini kullanacağımıza dikkat etmeliyiz.

bilal@pardus2010:/home/bilalsert $

Aşağıdaki tabloda yukarıda verilmiş olan kabuk çıktısının her bir bölümü açıklanmaktadır.

Bilal
Kullanıcı adı
@
:Ayraç
Pardus2010
Makine Adı
:
Ayraç
/home/bilalsert
Üzerinde çalışılan aktif dizin
$
Kabuk işaretçisi

KABUK ÇESİTLERİ
Linux, Unix ve BSD sistemleri için birçok kabuk çeşidi bulunmaktadır. Her bir kabuğun kendine ait özellikleri ve kodlama stilleri vardır. Aşağıdaki tabloda popüler olarak kullanılmakta olan kabuklar ve özellikleri verilmiştir.

Kabuk İşaretçi Kabuk Adı Açıklama
sh
$
Borne shell
Bazı Unix sistemlerindeki varsayılan kabuktur.
bash
$
Borne again shell
Borne kabuğunun daha gelişmiş bir biçimi olup birçok Unix ve Mac OS X sisteminde bulunur
csh
%
C shell
Birçok BSD sisteminde varsayılan kabuktur.
tcsh
>
TC shell
C kabuğunun gelişmiş bir biçimidir.
ksh
$
Korn shell
AIX sistemlerinin varsayılan kabuğudur.
       

KABUĞA ERİŞİM
Sisteminizi (pencere yönetim sistemi kullanan arkadaşlarım debug modunda)başlattığınızda sistem açılırken değişik başlatma seviyelerini ve bu seviyelerde başlatılan hizmetler ve durumlarını listeleyecektir (Run-levels konusunu nasip olursa bir başka makalede ele alalım).Sonunda aşağıdakine benzer bir komut satırı kullanıcı girişi ekranınıza gelecektir.

Login : Burada prompt yanıp sönecektir.
Kullanıcı adınızı girdikten sonra komut işaretçisi aşağıdaki soruyu soracaktır.
Password: Buraya da şifrenizi doğru bir şekilde girdiğinizde:
Sistem sizi /etc/passwd dosyasından sizin kullanıcı adınızı ve şifrenizi doğruladığında yukarıda anlatılana benzer bir komut satırı girişi ile sizden gelecek emirleri beklemeye başlayacaktır.
bilal@pardus2011:$
Komut dünyasına hoş geldiniz. Hadi başlayalım.