Ubuntu Linux için kurulum sonrası yapılması gereken 10 şey...
Pardus gittikten sonra bir hayli üzüldüm açıkçası her ne kadar masaüstümde halen kullanmaya devam etsemde, Pardus' un güncelleme almıyor olması beni içten içe üzmüyor değil. Bizim gibi Window/Dos çocukları her zaman hazırcılığa alıştırıldığı için malesef açık kaynak dünyasında bir türlü varlık gösteremiyoruz. Elimizden sadece birilerinin üzerinde çalışıp, didinip ürettiği ürünleri kullanmak geliyor. Yuh olsun bize...
Pardus' tan sonra Linux Mint kullanmaya başladım oldukça basit ve zevkli bir kullanımı var. Ancak ihtiyaçlarınız değiştikçe bunlara cevap verebilecek teknik desteğe istiyaç duyuyorsunuz bu nedenle Ubuntu 12.04.1 de kurup kullanmaya başladım. Aslında KDE ortamına alışan insanlar için GNOME biraz farklı gelebiliyor ama zamanla alışıyor insan. Öncelikle belirmek isterim ki Ubuntu 12.04.1 laptoplar üzerinde (HP/ACER/ASUS en azından bunlar üzerinde diyelim) doğru bir şekilde yapılandırıldığında en iyi sonucu veren dağıtım bence; özellike de hibrid ekran kartına sahip olan modeller dikkate alındığında.
Ancak Ubuntu 12.04.1 den verim almak istiyorsanız onu sadece kurmanız yetmiyor kurulum sonrası bir dizi işlem yapmanız gerekiyor. Şimdi isterseniz bunların üzerinde duralım biraz.
1.)Öncelikle kurulum sonrası mutlaka dil desteği de yükleyip tüm güncellemeleri yapınız. Bu güncellemeleri yapmadan (özellikle de çekirdek güncellemelerini) ikincil ekran kartınızın (ATI/NVIDIA) sürücü yazılımını kurmayın.
2.)Ubuntu sistem ayarlarında süreçleri ve servisleri idare etmek için GUI/grafik kullanıcı arayüzüne sahip bir program bulunmamaktadır. Ayrıca Pardus' tan alışa geldiğimiz service komutu da çalışmamaktadır. Bu nedenle mutlaka bir servis yöneticisi kurmanız gerekmektedir. Ubuntu yazılım merkezi programında yazılım arama kutusuna BUM (Boot-Up Manager)yazarak, (Türkçe desteğini ilk adımda yüklemişseniz) Açma-Yöneticisi isimli programı bularak yükleyiniz. Bu işlem sonrasında Uygulamalar > Sistem Araçları > Yönetim > BootUp-Manager programına erişerek istediğiniz servis için, durdur, başlat ya da açılışta başlat işlemlerini yapabilirsiniz.
3.)Ubuntu sistem ayarlarında KDE de olduğu gibi bir açılış yöneticisi de bulunmamaktadır. Birden fazla işletim sistemi kullanan arkadaşların bu problemi /boot/grub/grub.cfg dosyasını elle düzenlemeleri gerekmektedir. GUI/kullanıcı arayüzüne sahip bir açılış yöneticisi kurmak isteyen arkadaşlara grub-customizer isimli programı önerebilirim ki aslında görünün en iyi tek seçenektir kendisi. Bu program malesef Canonical depolarında bulunamamaktadır bu nedenle programı aşağıda verilen komutları konsola girerek yükleyebilirsiniz. (elbette internet bağlantınızın aktif olması gerekmektedir). Burada ilk satırda yeni bir repo eklenmekte, ikinci satırda sistem paket bilgisi güncellemekte ve üçüncü satırda ise program kurulmaktadır.
sudo apt-add-repository ppa:danielrichter2007/grub-customizer
sudo apt-get update
sudo apt-get install grub-customizer
4.)Ubuntu 12.04.1 varsayılan olarak unity desktop denilen yapılandırma ile gelmektedir. Aslında bu masaüstü yönetimi ARM cihazlar için uygun olabilir ama benim gibi gelenekçi tipler için hiç de uygun değil. Bu nedenle Gnome klasik kullanmak isteyen arkadaşlarımın Ubuntu Yazılım Merkezi programında arama kutusuna Gnome Shell yazarak bu isimdeki progamı/paketi (Türkçe ise şayet Gnome Kabuğu) bularak yüklemeleri gerekmektedir. Yükleme işlemi sonrasında oturumlarını kapatarak yeniden açarken oturum tipi olarak Gnome Classic seçeneğini seçerlerse artık eski düzen gnome masaüstü aktifleşmiş olur.
5.)Unity desktop yerine her ne kadar gnome-klasiği yüklesek de pencere düğmelerinin halen sol tarafta duruyor olması biraz sinir bozucu olabilir. Bu problemi çözmek için gconf-editor isimli yazılımı kullanabiliriz. Bu programı yüklemek için Ubuntu Yazılım Merkezi programında arama kutusuna gconf-editor yazarak bu isimdeki programı bularak yüklemek gerekmektedir. Yükleme işlemi sonrasında Alt+F2 ile ekrana gelen uygulama çalıştır kutusuna gconf-editor yazıyor ve programı çalıştırıyoruz. Burada apps>metacity>general>button_lyaout anahtarına çift tıklayarak değerini menu:minimize,maximize,close olarak değiştiriyoruz.Hayırlı olsun düğmeler pecrelerin sağ köşesine gelmiş oldu.
6.)Ubuntu 12.04.1 de oturum yönetimi, atık dosyların temizliği, tema yükleme değiştirme vb. ayarlar için de sistem ayarlarında GUI/kullanıcı arayüzüne sahip bir yapı bulunmamaktadır.Bu problemi çözmek için Ubuntu Tweak isimli yazılımı kullanabiliriz. Bu program malesef Canonical depolarında bulunmamaktadır bu nedenle programı aşağıda verilen komutları konsola girerek yükleyebilirsiniz. (elbette internet bağlantınızın aktif olması gerekmektedir). Burada ilk satırda yeni bir repo eklenmekte, ikinci satırda sistem paket bilgisi güncellemekte ve üçüncü satırda ise program kurulmaktadır.
sudo add-apt-repository ppa:tualatrix/ppa
sudo apt-get update
sudo apt-get install ubuntu-tweak
7.)Laptoplarda(misal hp dm4-2100st) Windows7 de çalışırken kablosuz ağ varsayılan olarak kapalı geliyor. Ancak Ubuntu da Bluetooth ve kablosuz ağ her ikisi de açık olarak geliyor bu nedenle zaman zaman çakışmalardan dolayı "Ubuntu içsel bir hata ile karşılaştı" problemi alabiliryorsunuz. Bunu engellemek için için ilk açılışta kablosuz ağınızı varsayılan olarak kapalı tutabilirsiniz. Ayrıca Ubuntunun varsayılan Bluetooh yönetim aracı yerine Blueman isimli yazılımı tercih edebilirsiniz. Bu programı yüklemek için Ubuntu Yazılım Merkezi programında arama kutusuna Blueman yazarak bu isimdeki programı bularak yüklemek gerekmektedir. Yükleme işlemi sonrasında sistem her açıldığında hem blueman isimli yazılımın hem de ubuntunun varsayılan bluetooth yöneticisin çalıştığını göreceksiniz. Varsayılan bluetooth yöneticisinin açılışta çalıştırılmasını durdurmak için sudo rm -rf /etc/xgd/autostart/bluetooth-applet.desktop ve sudo rm -rf /etc/xgd/autostart/bluetooth-applet-unity.desktop komutlarını konsolda çalıştırmanız ya da bu klasöre giderek bu dosyları elle silmeniz gerekmektedir.
8.)İhtiyaca binanen;
K3B CD/DVD yakma yazılımı,
Gimp, Blender3D, Inkscape grafik yazılımları,
XBMC, VLC Player, gnome-mplayer, Clementine, audacity, çoklu medya yazılımları
Chromium/nam-ı diğer Google Chrome, FileZilla internet erişim yazılımları vb. kurulup kullanılabilir.
9.) Son olarak KDE kullanmaya alışan arkadaşların kdesu dolphin ya da kdesu konqueror şeklinde pencere yöneticisini yönetici modunda başlatma alışkanlıklarını gksu nautilus olarak değiştirmeleri gerekmektedir.Özetle gksu = kdesu ' dur. Ubuntu araç çubuklarını düzenlemek, silmek, onlara program eklemek ya da onları kaldırmak ve yenilerini eklemek için varolan araç çubukları üzerinde Meta+Alt tuşları ile birlikte farenin sağ tuşunu kullanmak gerekmektedir. (Meta nedir? Ne olacak elbette windows tuşu). Son olarak KDE arayüzünde Ctrl+Esc ile gelen süreç yöneticisi burada kullanmak için Sistem Ayarları>Klavye>Kısayollar>Özel kısa yollar " + " düğmesi ile yeni bir kısayol ekleyin isim olarak Sistem monitoru ya da siz ne isterseniz onu; komut olarak da gnome-system-monitor yazın.
10 : ATI (ati radeon hd 6470m)ekran kartları için üreticinin sitesine gidin "amd-driver-installer-12-8-x86x86-64.zip" ya da daha yeni sürümünü indirin. Bu dosyayı açın sadece uzantısı .run olacaktır. Sonrasında konsolda "chmod +x amd-driver-installer-12-8-x86x86-64.run" komutunu verin. Müteakiben "./amd-driver-installer-12-8-x86x86-64.run" ile ATI Control Center' ı kurabilirsiniz. İşlem sonunda "Grub Customizer>(Açılan çekirdek satırının üzerinde sağ tuş)Düzenle>Kaynak sekmesine" geçin linux ile başlayan satırın sonuna modeset=1 ekleyin. Hayırlı olsun artık ekran kartları arasında ATI Control Center programı ile geçiş yapabilirsiniz. (Windows' tan farklı olarak ekran kartları arasında geçişin aktif olabilmesi için yeniden başlatma gerekebilir.) Bazı yerlerde "lightdm" süreci ile ilgili bir takım işlemler bulabilirsiniz bıraz sıkıntılı oluyor dikkatli olun. SİZ SİZ OLUN BUNCA EMEKTEN SONRA KARARLI BİR ÇEKİRDEK ÇIKMAMIŞSA ÇEKİRDEK GÜNCELLEMESİ YAPMAYIN.
Yardımcı olması dileğiyle